Դասախոս՝ Ռուզաննա Գիշյան
2023 թվականի մարտի 31-ին Երևանի քաղաքացիական դատարան է ներկայացվել հայց, որով Երևանի փոխքաղաքապետ Տիգրան Ավինյանը պահանջում է «168 ժամ» լրատվամիջոցի և լրագրող Դավիթ Սարգսյանի կողմից հերքում և հրապարակային ներողություն՝ իր պատիվն ու արժանապատվությունը արատավորող հրապարակման համար։ Բացի այդ, հայցադիմումով պահանջվում է փոխհատուցում ընդհանուր 9 մլն ՀՀ դրամի չափով, որից 3 մլն դրամը՝ վիրավորանքի, իսկ 6 մլն-ը՝ զրպարտության համար։ Դատական գործի շրջանակներում դատարանը որպես ապահովման միջոց կիրառել է գույքի վրա արգելանք, ինչը տարածվել է ինչպես լրատվամիջոցի, այնպես էլ լրագրողի անձնական միջոցների վրա։ Դավիթ Սարգսյանը, ըստ իր հայտարարության, այդ մասին իմացել է միայն այն ժամանակ, երբ բանկային հաշվի կասեցման պատճառով չի կարողացել կատարել իր կոմունալ վճարումները։
Երևանի քաղաքապետ Տիգրան Ավինյանը, 2024 թվականի դեկտեմբերի 18-ին Factor TV-ի եթերում մասնակցելով բանավեճի նախկին քաղաքապետ Հայկ Մարությանի հետ, հայաստանյան մեդիան բնութագրել է որպես «մեծ աղբանոց»։ Նա նման արտահայտություն է արել այն պահին, երբ Մարությանը հիշեցրել է Civilnet.am-ի՝ Ավինյանի ենթադրյալ կոռուպցիոն կապերի վերաբերյալ հետաքննական նյութը։ Հրապարակումից հետո քաղաքապետը դիմել է դատարան՝ ընդդեմ լրատվամիջոցի։ Հետաքննության համահեղինակ Անի Գրիգորյանը «Հետք»-ի հետ զրույցում նշել է, որ մինչև հոդվածի հրապարակումը Տիգրան Ավինյանին, ինչպես նաև նրա ընտանիքի անդամներին՝ հորը և եղբորը, ում մասին նույնպես եղել են անդրադարձեր, ուղարկվել են պաշտոնական գրավոր հարցումներ, սակայն շուրջ մեկ ամիս անց որևէ պատասխան չեն ստացել։
Գրիգորյանի խոսքով՝ հետաքննությունը պատրաստվել է OCCRP-ի հետ համագործակցությամբ, իսկ բոլոր փաստերը բազմակի ստուգման են ենթարկվել՝ բացառելով չհիմնավորված պնդումների տարածումը։ Այդուհանդերձ, հետաքննող խմբի համար կարևոր է եղել նաև պաշտոնյայի արձագանքը, որը, ինչպես նշում է նա, այդպես էլ չի ստացվել։
Ըստ ԽԱՊԿ-ի տարեկան զեկույցի, 2024 թվականին Հայաստանում մամուլի ազատության վիճակը վատթարացել է։ Լրագրողների և լրատվամիջոցների իրավունքների խախտումների թիվն աճել է նախորդ տարվա համեմատ։ Խոսքի ազատության պաշտպանության կոմիտեի տվյալներով՝ գրանցվել է 15 ֆիզիկական բռնության դեպք, 71 այլ տեսակի ճնշում և 122 տեղեկություններ ստանալու ու տարածելու իրավունքի խախտում։ Բռնությունները հիմնականում կատարվել են երկրորդ եռամսյակում՝ Տավուշի սահմանազատման դեմ բողոքի ակցիաների ընթացքում, որոնց ժամանակ իրավապահների ու ընդդիմադիրների գործողությունների հետևանքով արձանագրվել է լրագրողների իրավունքների խախտման 20 դեպք։
Հայաստանի ժուռնալիստների միությունը կարևոր դերակատարում ունի լրագրողների իրավունքների պաշտպանության գործընթացում։ Պատերազմական գործողությունների, քաղաքական լարվածության կամ դատական հետապնդումների պայմաններում ՀԺՄ-ը հանդես է գալիս հայտարարություններով, բարձրաձայնում խախտումները։
Հայաստանի ժուռնալիստների միության նախագահ