Աուտիզմը դատավճիռ չէ
Մերին բլոգ է վարում՝ հիմնականում անդրադառնալով աուտիզմին, և նրա բլոգի բովանդակության մեծ մասը նվիրված է Նարեկին։ Նա հաճախ տեղադրում է տեսանյութեր, որոնք պատմում են Նարեկի առօրյայի, զարգացման և հաջողությունների մասին։
Արդեն մոտ 5-6 տարի, սկսել ենք ներգրավել նրան ամեն տեղ։ Շատ աշխատանք տարանք հետը, վարքը բավականին շտկվեց, մինչ օրս էլ աշխատում ենք, ու երևի մինչ կյանքի վերջ էլ կաշխատենք։ Որովհետև եթե նրան այդպես թողնեինք, հիմա չէինք ունենա այն, ինչ ունենք»։
Չնայած օգտագործում են արհեստական բանականություն, բայց նշում են,
որ մարդկային գործոնն ու վերահսկողությունը համարում են առաջնային
«Հետք»-ը առցանց պարբերական է։ Այն առաջին խմբագրություններից է, որ հայկական լրատվադաշտում անդրադարձավ արհեստական բանականությանը, իսկ խմբագրության լրագրողներ Նարեն և Արծվիկն առաջին անգամ եթեր թողարկեցին արհեստական բանականության մասին հաղորդաշարը։
Նարե Պետրոսյանը, որը հեղինակն է այդ հոդվածի, ասաց, որ արհեստական բանականությամբ ստեղծված նկարներում մարդկանց չեն պատկերում, որ հավելյալ մանիպուլիացիայի առիթ չտան։ Քանի որ նկարն ունի անիմացիոն տարրեր, իսկ նման նկար ստեղծելը մարդկանց դեպքում ժամանակատար է, կարծում է՝ այս տեսակ դեպքերում արհեստական բանականություն օգտագործելը լիովին արդարացված է։ Սակայն պարտադիր պետք է նշվի, որ նկարը ստեղծվել է արհեստական բանականության գործիքի միջոցով։ Այսպես են աշխատում նաև միջազգային լրատվամիջոցները։
Մեծ ծավալներ ունեցող տվյալների դեպքում էլ «Հետք»-ում ChatGPT-ի միջոցով վերլուծություններ են անում։ Այսպես են աշխատում նաև միջազգային լրատվամիջոցները, և հայաստանյան լրատվամիջոցներից միայն «Հետք»-ն է կիրառում միջազգային մամուլում տարիներ շարունակ գործող այս մեթոդը։
Յուրքանչյուր հաղորդման ժամանակ 2 վարողները՝ Նարեն և Արծվիկը, խոսում են արհեստական բանականության որևէ գործիքի մասին և ցույց տալիս, թե այդ գործիքով ինչ կարելի է անել։
«Հետք»-ում, արհեստական բանականության գործիքակազմ օգտագործելուց հետո, լսարանի մեջ հետաքրքիր շարժ է նկատվել։ Մարդիկ սկսել են ավելի շատ հետևել, լսել ու կարդալ նյութերը։ Սակայն կարևոր է նշել, որ ոչ մի աշխատանք չի արվել ամբողջությամբ միայն ԱԲ-ով, կամ առանց հանրությանը տեղեկացնելու։
Ըստ «Հետք»-ի անցկացրած վերլուծության՝ լսարանն ընդհանուր առմամբ վերապահումով է մոտենում ԱԲ օգնությամբ ստեղծված նորություններին։ ԱԲ կիրառմանն ավելի դրական են վերաբերվում նրանք, որոնք ծանոթ են այս տեխնոլոգիային։ Լսարանը նախընտրում է, որ ԱԲ֊ն օգտագործվի «այնպիսի գործընթացներում, որոնք անմիջականորեն տեսանելի չեն», օրինակ՝ հարցազրույցների սղագրման կամ բովանդակության ամփոփման համար։
Չնայած դրան՝ լսարանն ավելի ընդունելի է համարում, երբ լրատվամիջոցն ԱԲ է կիրառում տեքստերի, նկարազարդումների, գրաֆիկական պատկերների և անիմացիաների, քան իրականին մոտ լուսանկարների կամ տեսանյութերի ստեղծման համար, նույնիսկ երբ այդ մասին նշվում է։ Նարեն դեմ է, որ ԱԲ-ն լիովին նոր բովանդակություն ստեղծի, համարում է, որ ամբողջովին ավտոմատացված գործընթացները պետք է արգելվեն, և որ մարդկային վերահսկողությունը անհրաժեշտ է բոլոր փուլերում։ Ահա թե ինչպես են օգտվում ԱԲ-ից «Հետք»-ում․
Չնայած նրան, որ խմբագրական աշխատանքներում ակտիվ օգտվում են ԱԲ հնարավորություններից, չունեն գրված էթիկական կանոնակարգեր և/կամ նորմեր, որոնք կկարգավորեն ԱԲ-ի կիրառումը։ Նարեն կարծում է, որ հիմա դժվար էլ հասցնենք այս արագ զարգացող տեխնոլոգիական նորարության հետևից, դրա համար ամենաճիշտն այն է, որ հավատարիմ մնանք լրագրութայն ավանդական նորմերին և չխախտենք դրանք։
Լրատվամիջոցները պետք է լսարանին տեղեկացնեն ԱԲ օգտագործման մասին և պատշաճ ու բոլորին հասկանալի կերպով նշեն ԱԲ միջոցով ստեղծված բովանդակությունը
Պատասխանատվություն
Լրագրողներն ու լրատվամիջոցները միշտ պատասխանատու են իրենց հրապարակած բովանդակության ճշգրտության, անաչառության և որակի համար՝ անկախ նրանից` բովանդակության ստեղծման գործընթացում ԱԲ գործիքներ կիրառվել են, թե ոչ։