Բանական արհեստականություն

Չնայած օգտագործում են արհեստական բանականություն, բայց նշում են,
որ մարդկային գործոնն ու վերահսկողությունը համարում են առաջնային

«Հետք»-ը առցանց պարբերական է։ Այն առաջին խմբագրություններից է, որ հայկական լրատվադաշտում անդրադարձավ արհեստական բանականությանը, իսկ խմբագրության լրագրողներ Նարեն և Արծվիկն առաջին անգամ եթեր թողարկեցին արհեստական բանականության մասին հաղորդաշարը։

Խմբագրությունում հիմնականում օգտագործում են տեքստից նկար գեներացնող ԱԲ գործիքներ, ինչպիսիք են Midjorney-ն և DALL-E-ն, որոշ հոդվածների գլխավոր նկարներ գեներացնելու համար։ Բացի նկարներ գեներացնող ԱԲ մոդելներից, ոլորտի նորությունները ներկայացնելիս օգտագործում են մեծ լեզվական մոդելներ՝ տեխնոլոգիական բարդ տերմինները ընթերցողին ավելի պարզ ներկայացնելու համար։ Որպես օրինակ, «Արհեստական բանականությունը ավելացրել է ջրի սպառումը տեխնոլոգիական ընկերություններում» հոդվածում օգտագործվել է ChatGPT-ի վճարովի տարբերակը։ Քանի որ հոդվածում կան տեխնոլոգիական տերմիններ, որոնք անհասկանալի կարող են լինել որոշ ընթերցողների համար, հեղինակը դիմել է GPT-4- ին, որպեսզի պարզեցնի տեքստը:

Նարե Պետրոսյանը, որը հեղինակն է այդ հոդվածի, ասաց, որ արհեստական բանականությամբ ստեղծված նկարներում մարդկանց չեն պատկերում, որ հավելյալ մանիպուլիացիայի առիթ չտան։ Քանի որ նկարն ունի անիմացիոն տարրեր, իսկ նման նկար ստեղծելը մարդկանց դեպքում ժամանակատար է, կարծում է՝ այս տեսակ դեպքերում արհեստական բանականություն օգտագործելը լիովին արդարացված է։ Սակայն պարտադիր պետք է նշվի, որ նկարը ստեղծվել է արհեստական բանականության գործիքի միջոցով։ Այսպես են աշխատում նաև միջազգային լրատվամիջոցները։


Մեծ ծավալներ ունեցող տվյալների դեպքում էլ «Հետք»-ում ChatGPT-ի միջոցով վերլուծություններ են անում։ Այսպես են աշխատում նաև միջազգային լրատվամիջոցները, և հայաստանյան լրատվամիջոցներից միայն «Հետք»-ն է կիրառում միջազգային մամուլում տարիներ շարունակ գործող այս մեթոդը։

Այս ամենից բացի «Հետք»-ն ունի հաղորդաշար՝ նվիրված արհեստական բանականությանը։ Այն Youtube-յան ֆորմատի է և կոչվում է «Բանական արհեստականություն»։

Յուրքանչյուր հաղորդման ժամանակ 2 վարողները՝ Նարեն և Արծվիկը, խոսում են արհեստական բանականության որևէ գործիքի մասին և ցույց տալիս, թե այդ գործիքով ինչ կարելի է անել։
«Հետք»տելեգրամյան հարթակ
ԱԲ արդյունավետություն
Որակ
Ժամանակի խնայողություն
Հետաքրքրություն
Ներգրավվածություն
Ճկունություն․ մեծ լսարան
Արդյունավետություն

«Հետք»-ում, արհեստական բանականության գործիքակազմ օգտագործելուց հետո, լսարանի մեջ հետաքրքիր շարժ է նկատվել։ Մարդիկ սկսել են ավելի շատ հետևել, լսել ու կարդալ նյութերը։ Սակայն կարևոր է նշել, որ ոչ մի աշխատանք չի արվել ամբողջությամբ միայն ԱԲ-ով, կամ առանց հանրությանը տեղեկացնելու։
Նարե Պետրոսյան
Հետք խմբագրության ԱԲ բաժնի պրոդյուսեր

Ըստ «Հետք»-ի անցկացրած վերլուծության՝ լսարանն ընդհանուր առմամբ վերապահումով է մոտենում ԱԲ օգնությամբ ստեղծված նորություններին։ ԱԲ կիրառմանն ավելի դրական են վերաբերվում նրանք, որոնք ծանոթ են այս տեխնոլոգիային։ Լսարանը նախընտրում է, որ ԱԲ֊ն օգտագործվի «այնպիսի գործընթացներում, որոնք անմիջականորեն տեսանելի չեն», օրինակ՝ հարցազրույցների սղագրման կամ բովանդակության ամփոփման համար։


Չնայած դրան՝ լսարանն ավելի ընդունելի է համարում, երբ լրատվամիջոցն ԱԲ է կիրառում տեքստերի, նկարազարդումների, գրաֆիկական պատկերների և անիմացիաների, քան իրականին մոտ լուսանկարների կամ տեսանյութերի ստեղծման համար, նույնիսկ երբ այդ մասին նշվում է։ Նարեն դեմ է, որ ԱԲ-ն լիովին նոր բովանդակություն ստեղծի, համարում է, որ ամբողջովին ավտոմատացված գործընթացները պետք է արգելվեն, և որ մարդկային վերահսկողությունը անհրաժեշտ է բոլոր փուլերում։ Ահա թե ինչպես են օգտվում ԱԲ-ից «Հետք»-ում․

Չնայած նրան, որ խմբագրական աշխատանքներում ակտիվ օգտվում են ԱԲ հնարավորություններից, չունեն գրված էթիկական կանոնակարգեր և/կամ նորմեր, որոնք կկարգավորեն ԱԲ-ի կիրառումը։ Նարեն կարծում է, որ հիմա դժվար էլ հասցնենք այս արագ զարգացող տեխնոլոգիական նորարության հետևից, դրա համար ամենաճիշտն այն է, որ հավատարիմ մնանք լրագրութայն ավանդական նորմերին և չխախտենք դրանք։

Թափանցիկություն և ԱԲ֊ի կիրառման բացահայտում
Լրատվամիջոցները պետք է լսարանին տեղեկացնեն ԱԲ օգտագործման մասին և պատշաճ ու բոլորին հասկանալի կերպով նշեն ԱԲ միջոցով ստեղծված բովանդակությունը

Պատասխանատվություն
Լրագրողներն ու լրատվամիջոցները միշտ պատասխանատու են իրենց հրապարակած բովանդակության ճշգրտության, անաչառության և որակի համար՝ անկախ նրանից` բովանդակության ստեղծման գործընթացում ԱԲ գործիքներ կիրառվել են, թե ոչ։
Նարե Պետրոսյան
Հետք խմբագրության ԱԲ բաժնի պրոդյուսեր
All text, photo, and video materials belong to their owners and are for demonstration purposes only. Please do not use them in commercial projects.