Կանանց փորձով
Նախագծի ղեկավար՝ Գայանե Միրզոյան
Այդ ժամանակ կանայք հիմնականում հանդես էին գալիս թիմային մրցումներում, իսկ տարիների ընթացքում մարմնամարզության կանանց մրցաձևերը զգալիորեն զարգացան՝ ընդգրկելով տարբեր առանձին մրցաձևեր՝ հենացատկ, հավասարակշռության գերան, ազատ վարժություն և հենասեղան։
Մինչև Հայաստանի անկախությունը, հայ մարմնամարզուհիներն ընդգրկված էին ԽՍՀՄ հավաքական թիմերում, սակայն անկախությունից հետո Հայաստանը միայնակ ներկայացնող կին մարմնամարզուհիներ քիչ է ունեցել։
Մինչ օրս ամենանշանավոր հայ կին մարմնամարզուհիներից մեկը Հուրի Գեբեշյանն է, ով 2016 թվականին մասնակցեց Ռիո դե Ժանեյրոյի Օլիմպիական խաղերին՝ դառնալով առաջին հայ կին մարմնամարզուհին, ով հանդես եկավ Հայաստանի դրոշի ներքո։
Բարությանի մարզական ուղին սկսվել է 1981 թվականին՝ որպես ԽՍՀՄ պատանեկան հավաքականի անդամ։ Նա հանդես է եկել մի շարք միջազգային մրցաշարերում՝ նվաճելով բազմաթիվ մեդալներ։ 1982 թվականին հաղթել է Մոնկադայի գավաթում (Իսպանիա) և «Դրուժբա» մրցաշարում (Մոնղոլիա)։
Նա առաջիններից էր, ով կատարում էր բարդ տարրեր՝ եռակի պտույտով վարժություններ բազկաթափերից և կրկնակի պտույտներ հավասարակշռության ճառագայթից։ Սակայն նրա հայկական ինքնությունը խոչընդոտել է մարզական առաջընթացին։
Նա հրաժարվել է տեղափոխվել Մոսկվա և փոխել ազգանունը ռուսական հնչողությամբ, ինչի հետևանքով զրկվել է ազգային հավաքականի անդամությունից և միջազգային մրցաշարերին մասնակցելու հնարավորությունից։ Նա հավատում է, որ միտումնավոր ցածր միավորներ է ստացել որոշ մրցաշարերում։
Հուրի Գեբեշյանի
հանրահայտ հնարքը
Հուրին սկսել է մարմնամարզությամբ զբաղվել հինգ տարեկանից։ Նա մասնակցել է մի շարք մրցաշարերի՝ ներկայացնելով ԱՄՆ-ը, իսկ հետագայում՝ Հայաստանը։
2011 թվականին հանդես է եկել Հայաստանի հավաքականի կազմում՝ մասնակցելով աշխարհի առաջնությանը։
2016 թվականին Ռիոյի Օլիմպիական խաղերում նա ներկայացրել է Հայաստանը՝ դառնալով առաջին հայ կին մարմնամարզիկը, ով մասնակցել է Օլիմպիական խաղերին։
Ռիոյի Օլիմպիական խաղերի ընթացքում Հուրին ներկայացրել է նոր տարր՝ զուգափայտերի վրա։ Տարրը ներառում է հրվել առաջին ձողից և պտտվելով 360 աստիճան բռնվել մյուսից։ Այս տարրը պաշտոնապես գրանցվել է Մարմնամարզության միջազգային ֆեդերացիայի կողմից և անվանվել է նրա անունով՝ «Գեբեշյան»։
Աննա Մանթաշյանը հայ մարմնամարզուհի է, որը վերջին տարիներին աչքի է ընկել ինչպես տեղական, այնպես էլ միջազգային մրցաշարերում՝ դառնալով Հայաստանի սպորտային մարմնամարզության առաջատար ներկայացուցիչներից մեկը։ Նրա մասնակցությունը միջազգային մրցաշարերին և նվաճած մեդալները կարևոր ներդրում են Հայաստանի սպորտային մարմնամարզության զարգացման գործումը։
Հրանտ Շահինյանի դպրոցում
Հայկական մեդիան ժամանակի ընթացքում սկսել է ավելի ակտիվորեն անդրադառնալ կանանց մարմնամարզությանը, սակայն լուսաբանումը դեռևս շատ սահմանափակ է՝ համեմատած մյուս մարզաձևերի հետ։
Լուսաբանման ընթացքում հիմնական ուշադրությունը կենտրոնացած է լինում առավելապես մրցույթներում գրանցված հաղթանակների և մեդալների վրա, մինչդեռ մարզիկների անցած դժվար ճանապարհը, մարզումային պրոցեսները, ֆիզիկական ու հոգեբանական մարտահրավերները հաճախ լուսաբանվում են մակերեսորեն կամ անտեսվում։
Աղջիկները հաճախ զերծ են մնում մյուսների արդյունքներին հետևելու հնարավորությունից, ինչի հետևանքով չեն տեսնում իրենց իրական տեղը և բավարարվում են միայն սեփական արդյունքներով։ Բացի այդ, ըստ Չաթրջյանի՝ առկա պայմաններն ու մարզադահլիճների հագեցվածությունը բավարար չեն՝ միջազգային ստանդարտներին համապատասխան պատրաստվածություն ապահովելու համար։
Մարզադպրոցի կառուցման աշխատանքները նախատեսվում է ավարտել 2026 թվականին, քանի որ մարմնամարզության՝ 2027 թվականի Եվրոպայի առաջնությունից առաջ՝ 2026 թվականին, նորակառույց մարզադպրոցում պետք է անցկացվեն փորձնական մրցումներ։
Հայաստանում կանանց մարմնամարզությունը զարգանում է՝ չնայած առկա խնդիրներին։ Մարզիկները մեծ նվիրումով և աշխատանքով հասնում են հաջողությունների միջազգային մրցաշարերում։
Հարցազրույցները ցույց տվեցին, որ հաղթանակների ճանապարհը լի է բազմաթիվ փորձություններով, որոնց մասին հաճախ չի խոսվում։ Ֆինանսավորման ավելացումը և նոր ենթակառուցվածքների զարգացումը կարող են զգալիորեն նպաստել ոլորտի աճին։
Հայկական մամուլը պետք է ավելի շատ անդրադառնա ոչ միայն հաղթանակներին, այլև այդ հաջողությունների անցած բարդ ուղուն։