2024 թվականի օգոստոսի 23-ը նշանակալից օր էր Հասմիկի համար, երբ իրականություն դարձավ նրա վաղեմի երազանքը՝ այցելել պատմական հայրենիք՝ Արևմտյան Հայաստան։ Ճամփորդությունը ոչ միայն անձնական ցանկության իրականացում էր, այլ նաև անակնկալ՝ ծնողների կողմից՝ ծննդյան տարեդարձի կապակցությամբ։
Հասմիկի համար ճամփորդությունը լի էր հիշարժան պահերով, որոնցից առանձնացնում է Անիի և Վանի միջև եղած հակադրությունը։ Անիում զարմացրել էին խաչազարդ գմբեթների վնասվածքները, որոնց միջոցով փորձ էր արվել վերացնել հայկական և քրիստոնեական հետքը։ Իսկ Վանում՝ Սուրբ Խաչ եկեղեցու պահպանված տեսքը ուժեղ տպավորություն էր թողել․ «Այդ միակ եկեղեցին է, որը կարծես բախտավոր լիներ», — պատմում է նա։ Այս երկու պատկերները՝ կործանումը և պահպանված արժեքները, հույզերի մեծ ալիք էին առաջացրել։
Ճամփորդության ընթացքում ուղեկցող խումբը շատ ջերմ էր, թեև մենակ էր գնացել, բայց ընկերակցությունը միանգամից ստացվել է։ Խմբում եղել են տարիքով մարդիկ և սփյուռքահայեր՝ ԱՄՆ-ից, Իրանից, որոնք եկել էին տեսնելու իրենց արմատների հայրենիքը։
Շփումը տեղի բնակիչների հետ հիմնականում սահմանափակ էր, սակայն Անիում տեղի ունեցավ մի հետաքրքիր միջադեպ՝ ֆայտոնավար քրդի հետ, որը անգլերենով հետաքրքրվեց՝ որտեղից ենք։ Եվ երբ պատասխանեցի՝ Armenia, քուրդը ծիծաղեց ու ինչ-որ վատ խոսք ասաց, ինչից հասկացա, որ իրենց դուր չի գալիս հայերի ներկայությունը, բայց միաժամանակ պետք է գիտակցեն, որ հայերն են նրանց եկամտի աղբյուրը։
Հասմիկ Նազարյան
Զբոսաշրջիկ
Այս ուղևորությունն արդարացրել է Հասմիկի սպասումները։ Նրան առավել շատ դուր է եկել ենթակառուցվածքների աշխատակիցների վերաբերմունքը․«Հիշում եմ, երբ Մուշում էինք մնացել ու մենակ էի սենյակում, քարտս վերցրել ու բարձրացել էի վերև, իրերս տեղավորել էի, մեկ էլ տեսնում եմ՝ քարտի ետնամասում ուրիշ թիվ է գրված։ Մտածեցի՝ կարող է այլ համարի քարտ եմ վերցրել։ Հետո իջա, հարցրեցի, ու շատ սիրալիր պատասխանեցին, նույնիսկ վերելակ կանչեցին, որ բարձրանամ»։
Անպայման գնացե՛ք։ Ու եթե երազանք ունեք կատարելու, արե՛ք դա։ Յուրքանչյուր ոք, կյանքում մեկ անգամ պետք է լինի մեր պատմական հայրենիքում: