Սոֆին պատմական հայրենիքում
2023 թվականին Սոֆին ստանում է ամենասպասված նվերը՝ տոմս դեպի Արևմտյան Հայաստան։ Այդ պահից սկսվում է նրա հիշարժան ճամփորդությունը դեպի պատմական հայրենիք՝ այն հողը, որի կարոտն անընդհատ պահում էր սրտում։
Իմ ամենամեծ ցանկությունը եղել է Արարատը տեսնել հակառակ կողմից։ Հակառակ կողմից չհասկանաք՝ թշնամու երկրից տեսնելը, այլ ուղղակի՝ տեսնել ամբողջությամբ, որը մենք, ցավոք սրտի, կորցրել ենք։ Ու մի օր ուղղակի ինձ անակնկալ մատուցեցին, բերեցին տոմսեր ու ասացին՝ «Դու գնում ես քո նպատակի ետևից»։
Սոֆի Մկրտչայն
Զբոսաշրջիկ
Սոֆին ճամփորդում էր միայնակ՝ առանց որևէ մեկին ճանաչելու, սակայն դա նրան չէր խանգարում վայելել ճամփորդությունը։ Թե՛ գիդը, թե՛ խմբի անդամները շատ ջերմ ու բարի էին։ Ինչպես ինքն է նշում՝ խումբը իսկապես հրաշալի էր, նույնիսկ կարելի է ասել՝ մի մեծ ընտանիքի նման էին դարձել։
Նրա ճամփորդությունը անցնում էր «Համշեն տուր»-ի հետ, և գիդի աշխատանքը համարում էր հաջողված, քանի որ նրա թուրքերենի իմացությունը մեծապես օգնում էր այցերի ժամանակ՝ տարբեր վայրերում։
Սոֆին եղել է Վանում, Անիում, Մուշում և Կարսում, բայց Վան այցելելուց հետո իր սիրտը կապեց այդ քաղաքի հետ, որը նրա համար հոգեհարազատ մի միջավայր է դարձել։ Վանա լճի տեսքը նրան ապշեցրել է՝ երբ նա առաջին անգամ տեսավ լիճը, պատկերացում անգամ չի ունեցել, որ դա Վանա լիճն է։ Նա չկարողացել զսպել էմոցիաները։
Վանն ու Սուրբ Խաչ եկեղեցին դարձան նրա ամենասիրելի վայրերը, որտեղ նա թողել է իր սիրտը։ Նա ցանկանում է ամեն օր արթնանալ և իմանալ, որ Սուրբ Խաչը գտնվում է Հայաստանում, ու երբ ցանկանա՝ գնա, մոմ վառի և զգա, որ դա հայերինն է։
Թեև Սոֆիի ճամփորդությունը լի է եղել հիշարժան պահերով, բայց եղել են դեպքեր, երբ նա զգացել է ցավ` լսելով նամազը, բախվել վատ վերաբերմունքի տեղացիների կողմից։
Չէի կարողանում լսել նամազի ձայնը Կարսում, իսկ վերաբերմունքի մասին նույնիսկ չեմ էլ ուզում հիշել։ Արևմտյան Հայաստանում շատ վատ վերաբերմունքի ենք արժանացել թուրք տղամարդկանց և երեխաների կողմից։
Սոֆի Մկրտչայն
Զբոսաշրջիկ
Յուրաքանչյուր ոք, որը ցանկանում է մեկնել Արևմտյան Հայաստան, պետք է հոգեպես պատրաստ լինի և որոշի՝ որպես ո՞վ է մեկնում այնտեղ։ Ըստ Սոֆիի՝ եթե դու այցելում ես որպես տուրիստ, գնում ես ինչ-որ գնումներ կատարելու համար, ապա ոչինչ չես զգա, բայց երբ գնում ես որպես հայ՝ գիտակցելով, գնում ես տեսնելու քո կորցրած հայրենիքը, ապա կզգաս տարբեր ապրումներ՝ երջանկությունից մինչև ցավ։
Յուրաքանչյուր ոք, որը ցանկանում է մեկնել Արևմտյան Հայաստան, պետք է հոգեպես պատրաստ լինի և որոշի՝ որպես ո՞վ է մեկնում այնտեղ։ Ըստ Սոֆիի՝ եթե դու այցելում ես որպես տուրիստ, գնում ես ինչ-որ գնումներ կատարելու համար, ապա ոչինչ չես զգա, բայց երբ գնում ես որպես հայ՝ գիտակցելով, գնում ես տեսնելու քո կորցրած հայրենիքը, ապա կզգաս տարբեր ապրումներ՝ երջանկությունից մինչև ցավ։
Ինչ-որ մեկին ամուր գրկելու ցանկություն է առաջանում, բայց այդ մեկը չկա կողքիդ։ Այդպիսի զգացում ես ունենում, երբ չես կարողանում ամեն օր այցելել այն հայրենիքը, որտեղից սերում են քո արմատները։ Պետք է իրոք հոգեպես պատրաստվել։