Ենթակառուցվածքները բուհերում.
որքանո՞վ են դրանք մատչելի

ՀՀ կառավարության 2022թ․ օգոստոսի 11-ի N 1265-Ն որոշմամբ հաստատվել է «Խելամիտ հարմարեցումներ ապահովելու կարգը», որը նպատակ ունի նպաստել հաշմանդամություն ունեցող անձանց հավասար հնարավորություններին և լիարժեք մասնակցությանը հասարակական կյանքում։

Ո՞ր կառույցներն են պարտավոր ապահովել խելամիտ հարմարեցումներ

  • Պետական և տեղական ինքնակառավարման մարմինները
  • Հանրային ծառայություններ մատուցող կազմակերպությունները
  • Կրթական հաստատությունները
  • Աշխատանքային հաստատությունները
  • Առողջապահական և սոցիալական սպասարկման կազմակերպությունները
Մուշեղ Հովսեփյան․ «Հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների օրակարգ» ՀԿ-ի նախագահ, համահիմնադիր
Տիգրանուհի Մինասյանը 2005-2011 թթ․ սովորել է Հայաստանի ազգային ագրարային համալսարանում։ Սովորել է հեռակա՝ ՝ հաշվի առնելով առողջական խնդիրը․ նա ունի մանկական ուղեղային կաթված՝ ի ծնե հենաշարժողական խնդիր։
Չնայած դրան՝ Տիգրանուհին ասում է, որ այն երբեք չի խանգարել իրեն, միշտ եղել է ակտիվ, ձգտել է լիարժեք ապրել։ Բայց, երբ ժամանակը մոտեցել է կրթությունը շարունակելու համալսարանում, մայրը համոզել է, որ նա չի կարողանա սովորել առկա համակարգում հենշարժողական խնդրի պատճառով։ «Այդ ժամանակ ես ինքս էլ չունեի բավարար ինքնավստահություն՝ հակառակվելու մայրիկիս կարծիքին», - ասում է Տիգրանուհին։ Այժմ, նա ափսոսում է, որ չի փորձել առկա համակարգում սովորել գոնե մեկ կիսամյակ, մինչև պարզ կդառնար՝ կկարողանա, թե ոչ։ Նրա խոսքով՝ հեռակա սովորելու արդյունքն իրեն չի բավարարել։ Տիգրանուհին նշում է, որ կրթական համակարգում այս տարիների ընթացքում  շատ բան չի փոխվել։ Որպես օրինակ ներկայացնում է իր համալսարանը։


«Ագրարային համալսարանի մուտքի աստիճանների կողքին տարիներ շարունակ նույնիսկ պարզ բռնաձողեր չեն տեղադրվել», - ասում է Տիգրանուհի Մինասյանը։

Գոռ Ասատրյանը սովորել է Խ. Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական համալսարանի Հոգեբանության և սոցիոլոգիայի ֆակուլտետում՝ նախ բակալավրիատում, իսկ հիմա շարունակում է կրթությունը նույն ֆակուլտետում մագիստրատուրայում՝ որպես կլինիկական հոգեբան։ Նրա կարծիքով համալսարանական կրթության առաջին տարիները կարելի է բնութագրել որպես «ադապտացիոն» շրջան։

Գոռ Ասատրյան

Հոգեբան Մանուշ Մուրադյանը նշում է, որ ներառական կրթության ապահովման բացակայության դեպքում համալսարաններում սովորողները հաճախ բախվում են հոգեբանական դժվարությունների։

  • Ադապտացիայի խնդիրներ
  • Սոցիալական ակտիվության նվազում
  • Ցածր ինքնագնահատական
  • Սեփական ուժերի հանդեպ անվստահություն
  • Սթրես
  • Մոտիվացիայի բացակայություն
  • Ուսման նկատմամբ բացասական վերաբերմունք
  • Հուզական անհավասարակշռություն
Հայաստանյան բուհերը
Լուսանկարների միջոցով ցուցադրվում են Վ. Բրյուսովի անվան պետական համալսանի, Հայաստանի ամերիկյան համալսարանի, Երևանի պետական բժշկական համալսարանի ենթակառուցվածքները։

Փաստերն ընդգծում են, որ կրթական համակարգում խելամիտ հարմարեցումների և ներառականության ապահովումը թերի է։ Չնայած իրավական կարգավորումների առկայությանը, գործնականում դրանց իրականացումը մնում է թերի, իսկ կրթական միջավայրում առկա ֆիզիկական և հոգեբանական խոչընդոտները շարունակում են սահմանափակել հաշմանդամություն ունեցող անձանց լիարժեք մասնակցությունը ուսումնական գործընթացին։